Kon Rẫy: Tiên phong gìn giữ kiến trúc Nhà rông truyền thống

Sữa chữa nhà rông

Làng Kon Vi Vàng, xã Đăk Tơ Lung, huyện Kon Rẫy, được sửa sang, làm mới từ cuối tháng 3/2023. Vì được làm hoàn toàn bằng vật liệu tự nhiên với tranh, nứa, tre, dây mây và một số vậy dụng có trong tự nhiên khác, nên nhà rông mang dáng vẻ mộc mạc, giản dị nhưng không kém phần tinh tế, uy nghi theo thiết kế nhà rông của đồng bào dân tộc Xơ Đăng nhánh Tơ Đrá, với mái Nhà rông cao vút, dáng hình lưỡi rìu dựng ngược, hướng thẳng lên trời. Mái lợp bằng tranh được đan dệt tỉ mỉ với nhiều họa tiết truyền thống “bắt mắt”. Từng chi tiết của nhà rông đều phản ánh tâm huyết gìn giữ bản sắc văn hóa của bà con nơi đây.

Ông A Bi, Già làng làng Kon Vi Vàng xã Đăk Tơ Lung cho biết: “năm 2022, nhà rông của làng xuống cấp, sau khi họp thôn và thống nhất ngày sửa chữa. Được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, bà con thống nhất góp công và một phần kinh phí 200 ngàn đồng/hộ, để sửa sang và làm mới nhà rông để phục vụ sinh hoạt chung của cộng đồng làng. Việc tìm nguyên vật liệu tự nhiên để làm mất khá lâu, sau gần 1 năm tìm kiếm thì mới đủ nguyên liệu để dân làng bắt tay vào sửa sang nhà rông”.

Ông A Ngõa, Thôn trưởng thôn 5 làng Kon Vi Vàng, xã Đăk Tơ Lung cho biết: “việc tìm nguyên liệu tự nhiên như tranh, tre, nứa và dây mây hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Bởi thế, ban đầu bà con tính phương án sử dụng thêm một số nguyên liệu hiện đại như lợp tôn, bê tông hóa một số công đoạn. Nhưng sau khi bàn bạc, thống nhất, già làng và bà con làng Kon Vi Vàng thống nhất làm nhà rông hoàn toàn bằng nguyên liệu tự nhiên”.

Xã Đăk Tơ Lung, là một trong 7 xã thị trấn trên địa bàn huyện Kon Rẫy được đánh giá cao, trong giữ gìn bảo tồn kiến trúc nguyên bản Nhà rông truyền thống, 8/8 thôn làng đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu dân tộc Xơ Đăng nhánh Tơ Đrá đều có nhà rông truyền thông với lối kiến trúc xưa không thay đổi. Đây cũng chính là cách gìn giữ truyền lại cho thế hệ trẻ về những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Ông Đinh Địa – Chủ tịch UBND xã Đăk Tơ Lung cho biết: “Những năm qua, việc sửa sang nhà rông truyền thống, được bà con đồng bào nơi đây quyết tâm dựng nhà rông bằng vật liệu tự nhiên thay vì dùng vật liệu hiện đại là minh chứng rõ nét cho ý thức bảo tồn, gìn giữ bản sắc văn hóa. Có được điều này là nhờ định hướng đúng đắn và hỗ trợ kịp thời từ các chương trình, dự án. Hiện 8/8 thôn, làng người Xơ Đăng (nhánh Tơ Đrá) trên địa bàn xã dựng nhà rông hoàn toàn bằng vật liệu truyền thống”.

Huyện Kon Rẫy có 36 thôn làng đồng bào dân tộc thiểu số có Nhà rông sinh hoạt vẫn giữ nguyên kiến trúc xưa. Có được kết quả như vậy, trước hết là sự chỉ đạo đúng đắn của cấp ủy, chính quyền địa phương. Bên cạnh đó là nhận thức, ý thức và trách nhiệm của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn về giá trị và ý nghĩa của việc bảo tồn kiến trúc nhà Rông truyền thống để lưu truyền qua nhiều thế hệ đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện.