Làng Kon Brắp Ju, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum có trên 90% người Bahnar - nhánh Jơ Lâng sinh sống. Hàng năm cứ vào những ngày đầu tháng mười dương lịch, khi cây lúa ngậm đòng, chuẩn bị trổ bông cũng là lúc người dân làng Kon Brắp Ju tất bật chuẩn bị cho lễ hội Et Đông hay còn gọi là Tết ăn Dúi, lễ hội lớn nhất trong năm.

Bà con Làng Kon Brắp Ju, xã Tân Lập làm lễ Et Đông

Theo quan niệm của người Bahnar - nhánh Jơ Lâng, con dúi là một con vật hiền lành không phá hoại mùa màng của người dân. Dúi thường ăn rễ tre, rễ cỏ… Người Bahnar- nhánh Jơ Lâng xem dúi là con vật thiêng, biểu tượng của sự cần cù, siêng năng nên cả năm sẽ không bị đói. Tết ăn dúi là lễ hội để cầu mong một năm thu hoạch mùa màng thuận lợi, mọi gia đình trong cộng đồng làng được ấm no, hạnh phúc, là ngày hội đoàn viên, người làng đi làm ăn xa, những người con đi lập gia đình ở làng khác đều trở về, quần tụ tại nhà rông. Đặc biệt, chỉ sau khi ăn Tết con Dúi, người dân trong làng mới triển khai những việc lớn của gia đình, như làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu…

Chị Y Van, làng Kon Brắp Ju, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy chia sẻ “Lễ Et Đông là để bà con giao lưu nền văn hóa của thôn làng. Đối với Lễ Et Đông này nó thể hiện sự đoàn kết của bà con lại. Bà con được giao lưu, trao đổi học hỏi các kinh nghiệm trong sản xuất cũng như trong cuộc sống. Bà con cũng cầu mong cho nhau qua một năm vất vả lao động thì mùa màng được bội thu, gọi là mỗi năm càng ngày càng phát triển”.

Lễ hội Et Đông được người dân làng Kon Brắp Ju tổ chức vào những ngày đầu tháng mười dương lịch hàng năm. Thông qua lễ hội, người Bahnar - nhánh Jơ Lâng muốn giáo dục cho con cháu mình phải biết giữ gìn truyền thống, nhớ ơn tổ tiên ông bà, đoàn kết yêu thương nhau và chăm chỉ làm ăn để có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

 Già làng A Jring Đen - làng Kon Brắp Ju, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy cho biết thêm “Lễ Kon Dúi chúng tôi từ trước đến bây giờ được Đảng và Nhà nước công nhận cho phép chúng tôi gìn giữ vì đây vừa có ý nghĩa, vừa thực tế trong cuộc sống động vật với con người, mong muốn từ trong gia đình đến cả làng vui tươi ấm no và hạnh phúc”.

Ngày 31/5/2021, Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch đã công bố quyết định công nhận 10 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có Lễ Ét Đông (tết ăn con dúi) của nhóm Jơ Lâng – dân tộc Bahnar. Đây là niềm vui và vinh hạnh của bà con nơi đây.

Ông Phạm Viết Thạch, Trường phòng Văn hóa và thông tin huyện Kon Rẫy Khẳng định “Lễ hội Et Đông là biểu tượng của văn hóa nét đẹp truyền thống của bà con nơi đây. Nó là sự đoàn kết gắn bó giữa người dân trong làng. Đó là sự biết ơn đối với tổ tiên ông bà của bà con Bahnar, giáo dục truyền thống đối với con cháu phải giữ gìn văn hóa truyền thống, văn hóa của ông bà xưa để lại. Riêng với các lễ hội nó là một phần quan trọng cấu thành nên không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên mà đang được bà con nơi đây chân trọng và phát huy từ ngàn xưa tới nay”.

Đêm văn nghệ tái hiện Lễ Et Đông

            Là Lễ hội lớn nhất trong năm, mang giá trị truyền thống nhân văn và tâm linh sâu sắc, lễ hội Et Đông hay còn gọi là Tết ăn Dúi tại làng Kon Brắp Ju, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy tỉnh Kon Tum vẫn được người dân Bahnar  - nhánh Jơ Lâng bảo tồn, gìn giữ và phát huy cho đến tận ngày nay. Nó như là sợi dây đoàn kết, biểu tượng của sự gắn bó, sẻ chia giữa các gia đình trong cộng đồng làng lại với nhau./.

Tác giả: Lâm Hiền – Hữu Huy (Trung tâm VH-TT-DL&TT huyện)